آیا اظهار عجز کردن در قبولی دعا موثر است؟
سزاوار است انسان وقتی به حضور خدای سبحان می رود بگوید: من غیر از بندگی چیز دیگری نیاوردم. این حالت عجز و اظهار نداری هم کمال است.
به گزارش «مبلغ»، پرسمان دانشگاهیان در پاسخ به پرسش بالا آورده است:
مرحوم «فاضل تونی» به نقل از اساتید خود فرموده اند: بنده باید چیزی را به عنوان هدیه پیش مولا ببرد، که مولا نداشته باشد؛ وگرنه این هدیه ارزشمند نیست. انسان نیز که بنده خداست، باید چیزی را به عنوان هدیه پیش خدا ببرد که خداوند نداشته باشد و این نداشتن هم کمال باشد.
اگر کسی بگوید: خدایا من عمری زحمت کشیدم درس خواندم، درس خواندن و تحصیل علم که نسبت به علم ذات اقدس اله قابل قیاس نیست: «وَ لا یُحیطُونَ بِشَیْ ءٍ مِنْ عِلْمِهِ»(۱) انسان چگونه آن را به پیشگاه عالِم مطلق هدیه ببرد؟ یا اگر کسی بگوید: من زحماتی کشیدم، خدماتی ارائه دادم، این خدمات و قدرتها و تلاشها هیچ گاه در برابر آن فیض هر روز خدای سبحان قابل قیاس نیست. افزون بر این که همین خدمات اندک، نیز فیض خود اوست، پس انسان پیش خدا چه چیزی ببرد؟ با دست تهی هم برود که روا نیست. بگوید: من علم آوردم، آنجا خزاین عظیم علم است. بگوید: قدرت و خدمت آوردم، آنجا که همه قدرت لایزال الهی است. بگوید ایثار آوردم؛ او محض ایثار و احسان است. پس چه ببرد؟ در شرفیابی عبد به حضور مولا، غیر از مسکنت و ضعف و عجز و ناله و ابتهال و تضرع چیز دیگری مطلوب نیست. سزاوار است انسان وقتی به حضور خدای سبحان می رود بگوید: من غیر از بندگی چیز دیگری نیاوردم. این حالت عجز و اظهار نداری هم کمال است.
در پیشگاه مولا باید عجز و ذلت و حقارت خویش را تقدیم داشت؛ وگرنه بقیه امور در آنجا فراوان است. در همین راستا حضرت علی(علیه السلام) بیانی دارد و به خدا عرض می کند: «إِلَهِی کَفَى لِی عِزّاً أَنْ أَکُونَ لَکَ عَبْداً وَ کَفَى بِی فَخْراً أَنْ تَکُونَ لِی رَبّاً»؛ (خدایا بس است از نظر عزّت برای من، که تو ربّ و خدای من باشی و این افتخار برای من بس، که من بنده چون تو خدایی باشم. من به ربوبیّت تو و عبودیّت خود اعتراف می کنم). حضرت به دنبال آن مناجات می فرماید: «أَنْتَ کَمَا أُحِبُّ فَاجْعَلْنِی کَمَا تُحِبُّ»(۲) تو محبوب من هستی مرا نیز به گونه ای قرار بده که محبوب تو باشم. این سه جمله از دعاهای معروف حضرت امیرمومنان(علیه السلام) است.(۳)
پی نوشت:
(۱). سوره بقره، آیه ۲۵۵.
(۲). الخصال ، ابن بابویه، محمد بن على ، محقق / مصحح: غفارى، على اکبر، انتشارات اسلامى، قم، ۱۳۶۲ شمسی، چاپ: اول ، ج ۲، ص ۴۲۰.
(۳). گردآوری از کتاب: حکمت عبادات، جوادی آملی، عبدالله، محقق: شفیعی، حسین، مرکز نشر اسراء، قم، ۱۳۸۸ شمسی، چاپ: پانزدهم، ص ۲۱۶.
