کاش به ایرانی‌ها نمی‌گفتید، آیفون ۱۶ هم وجود دارد!

رضا غبیشاوی در عصر ایران نوشت: سهم مردم ایران از رونمایی از آیفون ۱۶ چیست؟ فقط نگاه کردن؟

به تازگی محصولات جدید شرکت اپل و در راس آنها آیفون ۱۶ ، مدرن ترین گوشی هوشمند موبایل این ابرغول فناوری جهان رونمایی شد. حالا سهم ما در این داستان چیست؟ “هیچ ” و تنها “نگاه” از پشت شیشه مانیتور کامپیوترها و گوشی های موبایل تا فقط بدانیم چنین چیزی هم در جهان ساخته شده بدون اینکه بتوانیم آن را بخریم یا در دست همشهریان و دوستان ببینیم.

آیفون 16، تنها یک گوشی موبایل نیست بلکه پدیده ای در عالم ارتباطات است و حالا یک جهان در انتظار آن است تا آن را لمس کند و به کار بگیرد و از یک گام مهم فناوری،‌ آگاه شود.

با این حال، مردم ایران از داشتن و استفاده کردن از این ابزار مدرن ارتباطی محروم هستند. چرا؟ چون با اعلام گمرک، جلوی ورود گوشی های جدید اپل و از جمله ایفون 16 گرفته می شود. از ورود گوشی های آیفون 14 و 15 و همچنین 16 جلوگیری می شود و در صورت ورود هم فعال سازی نمی‌شود. آیفون 13  هم اکنون جدیدترین گوشی موجود در ایران است که به صورت قانونی وارد می شود و قابل ریجستری (فعال سازی) است.

خبر جدید این که شرکت اپل به تولید گوشی آیفون 13 هم پایان می دهد تا جدیدترین گوشی آیفون در دستان مردم ایران، به سبد گوشی های منسوخ پرتاب شود.

چون فعال سازی گوشی در اختیار دولت است از این ابزار علیه حقوق ملت یعنی حق ارتباط و حق استفاده از ابزارهای جدید ارتباطی سواستفاده می کند. احتمالا اگر ماهواره و تلگرام و واتساپ هم نیاز به ریجستری داشتند عبور از فیلتر و ممنوعیت دولت ممکن نبود.

ممنوعیت واردات آیفون به کشور و دشمنی با این ابزار مدرن ارتباطی یادآور دشمنی دیرینه در این کشور با ابزارهای ارتباطی است. از محدودیت برای واردات دستگاه چاپ و فعالیت های چاپی که باعث شد ایرانیان با تاخیر چند صدساله، دستگاه چاپ را در کشور خود داشته باشند تا فیلترینگ اینترنت که گریبان ما را رها نمی کند.

ستیز با ابزارهای ارتباطی را می توان با ممنوعیت رادیو و در گام بعدی الزام به داشتن مجوز برای خرید رادیو و شنیدن برنامه های آن یادآوری کرد. گام به گام ابزارهای مختلف و ممنوعیت های متنوع را پشت سرگذاشتیم و به منع فکس و دستگاه ویدئو و ماهواره رسیدیم. ممنوعیت هایی که گذشت زمان و پیشرفت فناوری آنها را بی اثر و به طنز تلخ تبدیل کرد تا جایی که امروز و در سال 2024 میلادی و در عصر زوال دستگاه های تلویزیون ما همچنان در کشمکش پایان دادن به انحصار صداوسیما و درخواست راه اندازی شبکه های خصوصی رادیو – تلویزیونی هستیم.

 در عصر اینترنت ماهواره ای و استارلینک ، تقریبا همه وب سایت،‌ شبکه های اجتماعی و پیام رسان های پرمخاطب جهان را فیلتر کرده ایم و مردم را با تجارت پرسود فیلترشکنان تنها گذاشته ایم تا آنچه در همه جهان، ‌تنها با یک کلیک یا دقیق تر با یک لمس، آسوده استفاده می کنند و لذت می برند اینجا،‌ به دردسری بزرگ تبدیل شود و این مردم آزاری هم بخشی از زندگی ما باشد.

بازگردیم به ممنوعیت واردات مدل های جدید آیفون به کشور.   نه مشخص است دقیقا کدام سازمان دولتی درباره این ممنوعیت، تصمیم گرفته است و نه مشخص است چرا و چگونه به این تصمیم رسیده اند. نه مشخص است تصمیم این ممنوعیت در چه شرایطی گرفته شده و نه معلوم است چگونه رفع می شود و پایان می یابد. در ابهام غوطه وریم.

گوشی آیفون 16 فقط یک گوشی موبایل برای مکالمه تلفنی یا گوشی هوشمند نیست بلکه یک پدیده نوین ارتباطی در جهان است که ما هم به مانند همه بخش های مردم جهان دوست داریم و باید با آن آشنا شویم که اگر این گونه نشود آسیب خواهیم دید.

عجیب اینکه دولت ایران، مردم خود را از این آشنایی منع می کند و بر این منع خود پافشاری و اصرار هم دارد. آیا قابل تصور است واردات جدیدترین دستگاه های چاپ از کشورهای دیگر،‌ ممنوع شود؟

آیا می توان تصور کرد کشوری واردات جدیدترین خودروهای جهان را ممنوع کند؟ (این یک مورد را با قدرت تمام انجام می دهیم) کافی است ببینیم کدام کشورهای جهان، واردات خودروهای روز جهان را منع می کنند تا به دسته ای از کشورهای خاص برسیم. آیا می توان تصور کرد کشوری خرید مدرن ترین هواپیماها را ممنوع کرده است؟ آیا قابل تصور است کشوری واردات جدیدترین و مدرن ترین دستگاه های تلویزیون یا کامپیوتر را ممنوع کند؟

این ممنوعیت یک خودزنی تمام عیار است و بازنده ای بزرگتر از مردم و دولت و کشور ندارد. باختی تمام عیار که هم به انزوای فیزیکی دامن می زند هم عقب افتادگی فکری را تقویت و ساختارمند می کند.

جالب اینکه در کشور برای تقویت و پیشرفت در حوزه “هوش مصنوعی”، شورای عالی و سازمان و تشکیلات مجزا ایجاد شده است در حالی که در بدیهیات ارتباطی یعنی اینترنت و گوشی موبایل متوقف شده ایم. اینترنت را فیلتر می کنیم و جلوی واردات مدرن ترین گوشی هوشمند جهان می گیریم اما برای هوش مصنوعی ، شورای عالی و … ایجاد می کنیم.

نکته اینکه جدیدترین محصولات اپل و از جمله ایفون 16 با عنوان اپل اینتلجنس بر پایه هوش مصنوعی ساخته شده اند و در این ابزارها به صورت ساختارمند از امکانات هوش مصنوعی استفاده می شود.

البته اگر واردات این نوع گوشی به ایران ممنوع نبود هم وضعیت اقتصادی کشور و گرانی و تورم بالا آنچنان است که اکثریت در حسرت استفاده از این گوشی باقی می ماند.

اگر در بسیاری از کشورهای جهان با اقتصاد عادی ، تهیه مدل های مختلف آیفون 16 با قیمت 800 تا 1200 دلار، با حقوق و دستمزدهای طبقه متوسط قابل تصور است اینجا اما چنین خبری نیست. علاوه بر این،‌ در کشورهایی با اقتصاد عادی می توان این پدیده اپل را با اقساط مناسب و بدون پیش قسط تهیه کرد و اینگونه  دیگر آیفون 16 نه رمز تفاخر می شود نه نشانه ای از خرج و برج بالا.

در وب سایت اپل می توان مشاهده کرد گوشی ایفون 16 به قیمت 800 دلار را می توان با اقساط ماهانه 33 دلار از دم قسط به مدت 24 ماه و گوشی آیفون 16 پرومکس به قیمت 1200 دلار را با اقساط 24 ماهه و پرداخت ماهانه 50 دلار خریداری کرد. یعنی طبقه متوسط با پرداخت مبلغ کمی می تواند پدیده ارتباطی را در دست داشته باشد. مثل ایران نیست که داشتن گوشی آیفون به دارایی ارزشمندی می ماند که به محل تفاخر و علامت طبقه اجتماعی  تبدیل می شود.

فیلترینگ اینترنت را بردارید و جلوی واردات گوشی های آیفون را نگیرید. حداقل بتوانیم در ویترین های شهر آن را ببینیم یا در دست دوستی،‌ آن را لمس کنیم و با این پدیده،‌ آشنا شویم.