آیین شکرگزاری آذری‌ها با آغاز پاییز
اهالی روستای عنصرود در آذربایجان شرقی با آغاز پاییز مراسم شکرگزاری به نام «سلطان داغی» برگزار کرده و دامداران این روستا گوسفندانی را برای این مراسم قربانی می‌کنند.
علی فلسفی‌میاب ـ مسئول ثبت میراث ناملموس استان آذربایجان شرقی ـ درباره این مراسم به ایسنا گفت: «سلطان داغی» یکی از کوه‌های شمال غربی کوهستان سهند و نزدیک به شهر اُسکوست. در بالای این کوه، زیارتگاهی منسوب به «سلطان اسامه ابن فرقد» قرار دارد که گفته می‌شود یکی از سپهسالاران لشکر اسلام و از نوادگان امام رضا (ع) بوده است. علاوه‌بر این مقبره که بنا بر اظهارات باستان‌شناسان به دوران ایلخانی مربوط است، چند بنای تاریخی دیگر هم در این منطقه قرار دارد. این مقبره در سال ١٣٨۶ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
او ادامه داد: هر سال در نخستین روز پاییز، مراسمی با عنوان «سلطان داغی» در این کوه برگزار می‌شود. به این شکل که اهالی روستای عنصرودِ شهرستان اُسکو، از پیر و جوان، مرد و زن، با هر وسیله ممکن، مانند تراکتور و چهارپا یا پای پیاده یک روز زودتر به بالای کوه «سلطان داغی» می‌روند و شبانه در اطراف مقبره عزاداری و دعاخوانی می‌کنند و صبح زود پیش از طلوع آفتاب به طواف آن مقبره می‌پردازند و نظاره‌گر طلوع خورشید می‌شوند.
این کارشناس ثبت میراث ناملموس ادامه داد: پی از اجرای این مراسم، آماده می‌شوند تا گله‌های روستا همراه با چوپانان به کوه بیایند. (عنصرود روستایی است که گله‌های گوسفند زیادی دارد و شاید تعداد آن به پنج تا شش‌هزار رأس گوسفند برسد) گله‌ها یکی یکی به بالای کوه می‌آیند و گرد مقبره جمع می‌شوند، سپس در غرب این زیارتگاه مردم و دامداران می‌ایستند و گله‌ها از میان آن‌ها عبور می‌کنند و این میان، چوپانان را تشویق و از آن‌ها با هدایایی چون پول نقد تقدیر می‌کنند.
فلسفی‌میاب اظهار کرد: اهالی این روستا همچنین بر این باورند که اگر در حین حرکت گوسفندان به گرد مقبره، گوسفندی به عقب برگردد و صورت به سمت زیارتگاه بگرداند، آن را قربانی می‌کنند. افزون بر این، هر دامدار یک بزغاله یا گوسفند قربانی می‌کند و از گوشت این قربانی‌ها برای ناهار ظهر مراسم طبخ می‌کنند. همچنین به اندازه یک‌چهارم مبلغ هر قربانی را به متولی زیارتگاه پرداخت می‌کنند.
مسئول ثبت میراث ناملموس استان آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه آیین «سلطان داغی» به شماره ثبت ٣٨٧ تاریخ دی ماه ١٣٩٠ به ثبت رسیده است، بیان کرد: این مراسم کهن از دوران خیلی دور برگزار می‌شده و شاید جشن چوپانی دامداری هم بتوان آن را نامگذاری کرد و پس از ثبت ملی هم به قوت قبل هر ساله در اول مهرماه برگزار می‌شود. /ایسنا
