روزنامه دنیای اقتصاد گزارشی منتشر کرده و نسبت به ورود چین به صنعت ساختمانسازی ایران هشدار داده است.
غولهای ساختمانی بازار املاک چین با سبدی از «بحرانهای اقتصادی» روبهرو هستند که «دعوت چشم بسته از آنها» برای ورود به بازار ساختمان ایران میتواند، «مشکلات فعلی این بازار در کشورمان» را تشدید کند بدون آنکه، منشأ تحول شود.
تمایل آشکار و پنهان برخی مسوولان دولت کشورمان به «دعوت از چینیها برای تقبل بخش بزرگی از مسوولیت ساخت طرح دولتی «مسکن میلیونی» در قالب واگذاری صفر تا ۱۰۰ کار به آنها»، موضوع تازهای نیست بهطوری که پاییز سال ۱۴۰۰ که «شروع ساخت مسکن دولتی (جایگزین مسکن مهر) بود»، برای اولین بار این صحبت مطرح شد، اما امروز، از یک طرف، همان ایده «ساخت چینی مسکن ایرانی» با صدای بلندتر از قبل به گوش میرسد و از طرف دیگر، صحبت از «سفارش ساخت استادیوم بزرگ تهران به چینی ها» است.
از حدود دو سال پیش تاکنون، شرکتهای ساختمانی بزرگ چین که عمدتا به اشکال مختلف (مستقیم و غیرمستقیم)، به دولت این کشور وصل هستند، در «باتلاق بدهیهای سنگین به بانکها و سایر موسسات اعتباری» گیر افتاده اند؛ دو غول اول یعنی اورگراند و کانتری گاردن، بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار بدهی دارند و مجموع بدهی شرکتهای ساختمانی چین نیز تا الان، حدود ۳۹۰ میلیارد دلار برآورد میشود.
داستان «ریسکهای سفارش کار ساختمانی به چینی ها»، اما فقط به «بحران بدهی مالی غولهای چینی» محدود نیست؛ رکود ساخت وساز در چین، محدودیتهای پرداخت وام بیشتر به شرکتهای ساختمانی (بدهکار بانکها)، ورود برخی از آنها به بازار ساختمانی کشورهای خارجی در قالب سفارشهای دیپلماتیک دولت چین به جای «حضور در قامت بخشخصوصی در مناقصات بینالمللی»، عادت برخی از این غولها به تحمیل قرارداد یک طرفه به کارفرمای کشور خارجی و همچنین بیش برآوردی در ارزش کار، دیگر ریسکهای مطرح است که مسوولان ایران پیش از توافق و تفاهم، لازم است با علم به این مخاطرات، قدم بردارند تا ورود احتمالی چینیها به بازار ساختمانی ایران به «تله اقتصادی و فنی» برای این بازار تبدیل نشود.
روزنامه «نیویورکتایمز» اخیرا در گزارشی تحقیقی به بررسی عملکرد انتقادآمیز شرکتهای دولتی چینی در ساخت ترمینال جدید یک فرودگاه بینالمللی در نپال پرداخته است.
نکته قابلتوجه نقش شرکت مطرح در ساخت ترمینال بینالمللی دومین شهر بزرگ نپال است، که چند ماه قبل با حضور مسوولان چینی افتتاح شد. در تمام ابعاد این پروژه، از تامین مالی گرفته تا تامین مصالح و تجهیزات، رد پای شرکتهای دولتی چینی دیده میشود.
به گفته برخی منتقدان، این پروژه پرهزینه یک پیروزی دیپلماتیک برای پکن بود و درآمد باد آوردهای را نصیب شرکتهای دولتی چین کرد، اما نپال را برای سالها به طلبکاران چینی بدهکار کرد.